Từ xa xưa, tre đã người Việt sử dụng rất nhiều để làm các vật dụng cũng như nhiều chức năng trong gia đình. Trong đó cây lồ ô – một loại cây thuộc họ nhà tre cũng được sử dụng phổ biến không kém trong nhiều ngành như xây dựng, thủ công mỹ nghệ,… bởi sự thân quen. Trong bài viết này sẽ giới thiệu cho bạn những đặc trưng riêng biệt của cây lồ ô. Hãy cùng nhau tham khảo nhé!
Cây lồ ô là cây gì?
Xét về hình dáng bên ngoài, lồ ô có hình dáng khá giống với cây tre. Thế nên nhiều người có chung thắc mắc là cây lồ ô là cây gì? Thực chất, đây là loại cây họ nhà tre có nguồn gốc từ Ấn Độ. Tại Việt Nam, chúng được trồng nhiều ở các khu rừng phía Nam và vùng Đông Nam Bộ. Cây trưởng thành thường có độ cao trung bình từ 14 – 18m. Cũng có những cây đạt độ cao lên đến 25m. Đường kính cây đạt khoảng 6 – 15cm.
Đặc điểm nổi bật của cây lồ ô là các giống phát triển dạng cong, các ngọn rũ xuống, gióng thân đều nhau và trơn nhẵn. Quá trình trồng, khai thác và thu hoạch không quá phức tạp. Cây có thể sinh trưởng và phát triển tốt mà không đòi hỏi quá nhiều kỹ thuật chăm sóc.
Thông thường, sau khoảng 3 – 5 năm người ta bắt đầu có thể thu hoạch, chế biến và đưa sản phẩm vào thị trường. Tùy vào mục đích, nhu cầu sử dụng của từng vùng miền, cây lồ ô có thể được dùng để phục vụ cho nhiều lĩnh vực khác nhau. Cụ thể như làm vật liệu xây dựng, làm đồ mỹ nghệ, dụng cụ sản xuất nông nghiệp,….
Ngoài ra, cây lồ ô còn được trồng để làm rừng phòng hộ, chống xói mòn, sạt lở đất. Ở các vùng quê, cây trở thành hàng rào bảo vệ người dân, bảo vệ tài sản của các gia đình. Vì thế, loại cây này rất quen thuộc và gần gũi với người dân nước ta.
Đặc điểm hình thái cây lồ ô
Tuy cùng loài với cây tre nhưng tre lồ ô thân to tròn, rỗng ruột mà vẫn có độ đàn hồi và dẻo dai rất tốt hơn thân tre. Cây lồ ô mọc thành từng bụi, chiều dài trung bình của cây tre lồ từ 14-18 mét, khi trưởng thành có chiều cao lên tới 25m. Đường kính thân trung bình từ 7-8cm, cây to có thể đạt 10-15cm.
Thân lồ ô
Thân cây lồ ô có nhiều đốt (lóng), nhẵn và đều bên ngoài được phủ một lớp lông màu nâu hoặc xám bạc, chiều dài trung bình mỗi đốt từ 40cm đến 60cm. Chiều dài của các lóng phần gốc từ 30-50cm, các lóng giữa thân có chiều dài từ 80-90cm. Vách thân dày 1.1cm. Vòng mo nổi rõ, được phủ một lớp bông màu xám nâu. Lúc còn non thân lồ ô màu xanh bạc do được phủ một lớp lông màu trắng. Khi già thân sẽ chuyển qua màu xanh lục. Trên thân mọc ra nhiều cành. Cành chính có thể dài 2-3m.
Lá
Lá lồ ô gần giống lá tre. Phiến lá thuôn, dài từ 20-30cm, rộng từ 2-4cm. Phần đầu là nhọn và thuôn dần về phần đuôi. Mặt lá có một gân chính giữa và nhiều gân phụ song song với nhau.
Mo
Bẹ mo lồ ô có dạng hình thang cân, dáy rộng 20-30cm. Phần đầu bẹ mo rộng 5-8cm hơi lõm. Chiều cao bẹ mo khoảng 20-30cm. Mặt ngoài bẹ mo được phủ một lớp lông màu nâu. Mặt trong bẹ nhẵn bóng. Lá mo hình mác dài 15-20cm rộng khoảng 3-4cm, có gân sọc cả 2 mặt. Tai mo không phát triển, có dạng lông cứng, lưới mo xẻ sâu.
Hoa lồ ô
Lồ ô cũng như tre, chỉ nở hoa một lần vào lúc cuối đời. Hoa lồ ô thành từng cụm phân nhánh nhiều. Ở mỗi nhánh trên các đốt có 3-5 bông nhỏ nhọn đầu, hơi dẹt. Hoa có màu vàng xanh hay màu tím, dài 1-2cm, rộng từ 5-8mm. mỗi chùm khoảng 5-7 hoa. Các hoa lưỡng tính ở giữa. Hoa lưỡng tính có nhụy rời, nhụy có 2 vòi. Hoa ở trên ngọn và dưới phần gốc phát triển không đầy đủ.
Kỹ thuật trồng, chăm sóc và khai thác lồ ô
- Gây trồng: Lồ ô là một loài cây rất phổ biến ở nước ta và có thể sống tốt ở nhiều vùng miền, địa hình khác nhau. Hiện tại, vẫn chưa có một nghiên cứu chính thức nào về cách trồng cây lồ ô.
- Chăm sóc: Kỹ thuật trồng cây lồ ô tăng trưởng rất đơn giản và ít cần chăm sóc. Trên thực tế, nó đã được quan sát trong điều kiện rừng ẩm ướt quanh năm, cành chính cũng có thể bén từ dưới gốc.
- Khai thác: Cây trên 3 năm tuổi thường được khai thác nhiều nhất. Tùy theo điều kiện nên sử dụng theo chu kỳ từ 1-3 năm. Tỷ lệ khai thác bình quân 25-35%. Chu trình này chỉ áp dụng cho các điều kiện rừng hoặc vườn. Năng suất cây lồ ô phụ thuộc vào tình trạng của đất và trạng thái của rừng. Ở trạng thái phục hồi, năng suất sẽ là 2-2,5 tấn/ha/2 năm.
Công dụng của cây lồ ô trong đời sống
Cây lồ ô có độ bền cao, đặc tính dẻo dai và thân thiện với môi trường. Vì thế chúng được ứng dụng rộng rãi trong đời sống sinh hoạt và trong lĩnh vực xây dựng.
- Măng được chế biến thành nhiều món ăn ngon đặc trưng. Mua bán cây lồ ô nhiều nhất là phần thân được dùng là nguyên liệu phổ biến trong sản xuất đồ nội thất và thi công tre. Tre lồ ô được các chuyên gia đánh giá rất cao về giá trị văn hóa và kinh tế.
- Với đặc tính dẻo dai và chắc chắn nên được các dân tộc lựa chọn để làm nhà sàn, nhà ở, chuồng trại và đóng đồ dùng. Ngoài ra, còn được dùng để nấu cơm lam, làm các vật dụng sinh hoạt, làm giàn trồng cây…
- Với xu hướng sử dụng các vật liệu xanh an toàn kết hợp các kiến trúc cổ điển. Tre lồ ô được lựa chọn để dùng làm hàng rào tre, nhà tre độc đáo, giúp làm tôn lên vẻ đẹp của không gian của nhà hàng, khách sạn, quán cafe, quán ăn, resort…
- Trong đời sống sinh hoạt hàng ngày, cây lồ ô được dùng để làm cán dao, đũa tre, rổ giá, thúng mẹt, làm chõng tre…
Giá trị sử dụng của cây lồ ô
Tỷ lệ cellulose của thân ô đạt hơn 50%, lignin đạt 22,37%, chiều dài sợi đạt 1,9-2,2 mm. Vì vậy, nó được sử dụng như một nguyên liệu tuyệt vời để sản xuất giấy trắng cao cấp với độ dẻo dai cao.
Tỷ trọng (khô) là 785 kg/m3, cường độ nén dọc là 598,7 kg/cm2 và độ uốn xuyên tâm là 3448 kg/cm2. Cường độ uốn tiếp tuyến 2499 kg/cm2, đáp ứng yêu cầu xây dựng.
Những cây có đốt dài thích hợp để chế biến ván ép. Tre lồ ô được sử dụng rộng rãi trong cuộc sống hàng ngày, từ việc làm dụng cụ sản xuất, xây dựng đến lấy măng làm thức ăn.
Những ưu điểm của cây tre lồ ô
Cây lồ ồ được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành nghề khác nhau. Bởi vì nó sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật như:
- Thân cây nhẹ và mềm dẻo hơn so với cây tre
- Độ cao vượt trội nên có thể được sử dụng làm hàng rào, làm vách nhà hoặc sàn nhà
- Các vật liệu được làm từ thân tre lồ ô đều rất thân thiện với sức khỏe người sử dụng. Đồng thời có thể tạo ra không gian mới lạ, gần gũi và bình dị cho cuộc sống. Mang đậm sắc màu văn hóa dân tộc và truyền thống của của người dân Việt Nam
- Cây tre lồ ô có đường kính lớn, không thấm nước và khả năng chịu tác động từ môi trường rất tốt. Vì vậy độ bền công trình, dụng cụ được làm từ loại cây này có thể kéo dài đến hàng chục năm. Ít khi bị cong vênh, mối mọt hay ẩm mốc.
Giá bán tre lồ ô tại TPHCM
Cây tre lồ ô cũng có hình dáng bên ngoài tương tự cây tre nhưng phần thân cây to hơn. Ruột cây lồ ô cũng rỗng và có tính chất dẻo dai hơn so với cây tre. Khi được thu hoạch để mua bán tre lồ ô, chúng có đường kính khoảng từ 5 – 15cm. Độ dài cây có thể lên đến 18m.
Hiện nay, giá bán cây lồ ô tham khảo tại TPHCM như sau:
Loại cây lồ ô có độ dài 4m, đường kính từ 6 – 7cm chưa qua xử lý: Giá bán tham khảo 80.000vnđ/ cây. Loại tre lồ ô độ dài 4m, đường kính 6 – 7cm đã qua xử lý: giá bán tham khảo 100.000vnđ/ cây.
Lưu ý: Giá bán thực tế sẽ có sự chênh lệch nhất định giữa từng đơn vị cung cấp cây lồ ô và tùy vào từng thời điểm cụ thể. Quý khách hàng có nhu cầu tìm mua sản phẩm nên lựa chọn cho mình đơn vị phân phối uy tín để được tư vấn báo giá chính xác và cạnh tranh nhất.
Kết luận
Trên đây là bài viết về cây lồ ô mà DVT.VN đã tổng hợp được, hy vọng có thể giúp bạn hiểu hơn về loài cây này và tìm được những ứng dụng phù hợp cho riêng mình. Đừng quên chia sẻ những hiểu biết của mình về cây lồ ô với chúng mình nhé!
