Đã từ rất lâu tre là một loại cây tạo ra các vật dụng quen thuộc với mọi người dân Việt Nam. Trong đó, chõng tre là một trong những vật dụng gia đình đã không còn xa lạ với nhiều thế hệ, chõng tre xuất hiện ở khắp mọi nơi từ những gia đình ở thôn quê cho đến những nơi sang trọng. Trong bài viết này sẽ giới thiệu cho bạn một số vai trò của chõng tre. Hãy cùng nhau tham khảo nhé!
Chõng tre là gì?
Chõng tre có tên gọi là “cái chõng” là vật dụng được làm hoàn toàn từ nguyên liệu tre trúc trong tự nhiên. Đây là một vật dụng hữu ích, quen thuộc và cũng là nét đẹp văn hóa của người Việt xưa. Ngày nay, những chiếc chõng tre vẫn được bảo vệ, lưu giữ như một kỉ niệm đẹp, của tuổi thơ êm đềm và bình yên.

Để làm được những chiếc chõng tre bền đẹp, vững chãi với thời gian, nguyên liệu tre phải trải qua nhiều công đoạn “tôi luyện”. Đầu tiên là phải chọn lựa những cây tre đủ độ già, thân thẳng, lóng đều nhau. Đặc biệt là vỏ tre phải có màu vàng và độ bóng mịn nhất định. Đảm bảo tính thẩm mỹ của sản phẩm sau khi hoàn thiện.
Sau khi được thu hoạch, tre sẽ được sơ chế và ngâm bùn ít nhất 3 – 4 tháng. Đây là công đoạn cực kỳ quan trọng để chống mối mọt cho cái chõng trong quá trình sử dụng. Cuối cùng nguyên liệu tre phải được hun khói với thời gian nhất định để tạo màu tự nhiên. Sau cùng, chúng sẽ được đem ra sơ chế. Tạo thành những chiếc chõng tre mộc mạc mà vô cùng hữu ích trong đời sống sinh hoạt của người dân.
Tại sao chõng tre lại được ưa chuộng đến vậy
Chiếc chõng tre nhỏ thực sự có rất nhiều công dụng hữu ích đối với cuộc sống của con người. Cho dù là thời xưa hay cuộc sống hiện đại ngày nay thì giá trị của chiếc chõng cũng không hề bị giảm sút.
Khi mà con người đang dần bị cuốn theo những sự hiện đại, đổi mới thì những vẻ đẹp mộc mạc như chiếc chõng lại càng đáng được trân trọng. Nếu bạn là một người yêu thích những vẻ đẹp xưa cũ, nét đẹp giản dị, mộc mạc thì hãy nhanh tay sắm cho không gian sống của mình một chiếc.

Nếu bạn đang có ý định kinh doanh mô hình nhà hàng, khách sạn, quán cà phê,… theo phong cách hoài cổ thì cũng không nên bỏ qua những chiếc chõng thân thuộc.
Đối với những sản phẩm sử dụng chất liệu tự nhiên như chõng tre, chất lượng, độ bền của sản phẩm là điều chúng ta cần đặc biệt quan tâm. Bởi những sản phẩm có tính thẩm mỹ cao và độ bền tốt sẽ góp phần nâng cao giá trị của không gian.
Cấu tạo của chõng tre
Nhìn tổng thể một chiếc chõng giống như một cái giường ngủ. Chất liệu làm chõng sẽ là tre và mây. Phần khung chõng sẽ được kết lại bởi 4 khúc tre chắc chắn. Người thợ làm chõng sẽ tạo các mộng để gắn chúng lại với nhau, tạo thành khung hình chữ nhật.
Thông thường, một chiếc chõng tre sẽ dài từ 1,4 – 1,8m và rộng khoảng 0,8 – 1,2m. Bên trong khung chõng cũng được đan đầy bởi các thanh tre, rải đề theo chiều dài của chõng. Những thanh tre này có tác dụng giữ cho chiếc chõng được chắc chắn hơn.
Chõng có 4 chân và được làm từ 4 khúc tre. Đầu trên của mỗi chân chõng sẽ được tạo các mộng để gắn với khung chõng. Phần vạc chõng được làm từ tre cật và người ta dùng các sợi mây để kết chúng lại với nhau rồi đặt lên mặt của chõng.

Đặc điểm của chõng tre
Là một sản phẩm được làm với nguyên liệu là tre trúc tự nhiên. Quay ngược quá khứ, hầu như gia đình nào cũng có một chiếc chõng tre nhỏ. Khi thì để ở ngoài sân, ngay trước hiên nhà, khi thì trong bếp… Dùng làm sạp bán hàng ngoài chợ hay theo người nông dân ra ngoài đồng,…
Cho đến nay, những chiếc chõng tre giá rẻ vẫn xuất hiện trong nhiều gia đình. Nó giống như một nét đẹp của nền văn hóa xưa cũ không hề bị lãng quên.
Nguyên liệu làm chõng tre lựa chọn như thế nào?
Để có được những chiếc chõng có giá trị thẩm mỹ cao và bền, việc lựa chọn nguyên liệu là rất quan trọng. Tre được chọn để làm chõng phải là những cây tre đạt độ già vừa phải, thân phải thẳng và các đốt tre dài đều nhau. Lớp vỏ tre bên ngoài bóng mịn, màu vàng đều. Có như vậy, những chiếc chõng sau khi hoàn thiện mới đạt yêu cầu chuẩn về độ bền cũng như thẩm mỹ.
Nếu chỉ lựa chọn vật liệu tốt thôi thì vẫn chưa đủ. Tre sau khi đã tuyển chọn những cây đạt chuẩn sẽ được đưa vào sơ chế. Người ta sẽ ngâm tre trong bùn khoảng 3 – 4 tháng để giúp cho chõng tre sau khi hoàn thành có khả năng chống được mối mọt tốt.
Tre sau khi ngâm bùn sẽ còn được hun khói để tạo một lớp màu tự nhiên. Như vậy, khi sử dụng những cây tre này để tạo ra thành phẩm sẽ có được vẻ đẹp tự nhiên, gần gũi nhất.
Các kích thước chõng tre thông dụng
Là một trong những đồ dùng thân thuộc không thể thiếu được của nhiều gia đình ở các vùng quê trên mọi miền tổ quốc. Sản phẩm với kích thước nhỏ gọn, thường được sử dụng để hóng mát, đọc sách, thậm chí là để tiếp khách.
Những kích thước thông dụng nhất của chõng tre hiện nay: 1m2 x 1m9; 1m5 x 1m9; 1m6x2m; 1m8 x 2m; 2m x 2m2.
Bạn có thể tham khảo một số mẫu chõng thông dụng được bán chạy nhất tại Tre Trúc Huy Hoàng.
Công dụng của chõng tre
Có thể thấy được rằng, những chiếc chõng có cấu tạo, vật liệu thiết kế rất đơn giản. Tuy nhiên, sản phẩm này lại mang đến rất nhiều công dụng hữu ích cho cuộc sống của con người.
Những chiếc chõng tre nhỏ, mặc dù thiết kế giống một cái giường nhưng lại không được sử dụng với mục đích chính là để nằm mà là để ngồi. Người ta cũng không trải chiếu lên trên chõng mà chỉ dùng nguyên vạc chõng. Càng dùng lâu, vạc chõng lại càng trở nên bóng loáng trông rất đẹp mắt.
Làm bàn tiếp khách
Người ta thường đặt chõng tre giá rẻ ngay trước hiên nhà, dùng làm bàn tiếp khách mỗi khi hàng xóm sang chơi. Cũng là nơi mà mọi người trong nhà ngồi nghỉ ngơi, hóng mát, nhâm nhi ấm nước chè. Nhiều gia đình còn ăn cơm trên chõng.

Sạp bán hàng và bàn học
Ra đến các khu chợ quê, những chiếc chõng lại trở thành các sạp bán hàng. Nếu tìm đến những trường thi xưa, ông bà ta có kể lại rằng, chiếc chõng tre còn được dùng làm bàn học cho các sĩ tử.
Nhiều người còn mang chõng ra đồng. Sau thời gian làm việc đồng áng vất vả sẽ có chỗ để ngồi nghỉ ngơi, uống miếng nước. Nếu nhà quá xa thì chiếc chõng cũng sẽ là nơi họ nằm nghỉ trưa ngay tại cánh đồng,…
Ngày nay, những chiếc chõng tre giá rẻ còn được sử dụng trong các nhà hàng theo phong cách làng quê xưa. Dùng làm đồ trang trí. Hay trong những ngôi nhà vườn cũng vẫn còn sử dụng chõng để góp phần khơi gợi lại đúng chất của lối kiến trúc xưa, bình dị và thân thuộc.
Vai trò của chõng tre trong đời sống của người Việt xưa
Hình ảnh của những chiếc chõng thực sự gắn liền với cuộc sống của mỗi gia đình người Việt xưa. Hầu như bất cứ gia đình nào cũng có một chiếc ở trong nhà.

Dùng để nghỉ ngơi
Trong những ngôi nhà tranh vách đất, nhà mái lá,… chắc chắn đều không thể thiếu chiếc chõng che. Chõng đặt ở trước hiên nhà, đặt trong bếp hoặc khi thì đặt ở nhà cầu nối. Gia đình nào khá giả một chút, có thú vui chơi cây cảnh thì ngay bên hiên cái chõng tre nhỏ chắc chắn sẽ có một bụi tường vi hay bụi bông trang trắng,…
Dùng để thư giãn hóng mát
Cảm giác thư giãn nhất là khi mỗi buổi sáng thức dậy, đun một ấm nước thật sôi, hái vài búp tường vi mới nở rồi hãm một bình trà thưởng thức ngay trên chõng tre nhỏ trước nhà.
Chắc hẳn những ai sinh ra vào thời xưa cũng sẽ nhớ mãi cái cảm giác nằm trên chõng tre, ngửa mặt lên trời ngắm sao đêm. Cái không khí, cái cảm giác ấy mới thật yên bình đến lạ.
Chõng ghế tre dùng để thư giản
Dùng làm giường phụ
Chõng tre giá rẻ cũng sẽ dễ dàng biến thành một chiếc giường phụ khi gia đình đông người, không đủ chỗ nằm. Mang chõng ghép liền với giường là sẽ có chỗ nằm thoải mái.
Vai trò của chõng tre đối với cuộc sống hiện đại ngày nay
Cùng với sự phát triển của xã hội, của khoa học công nghệ, hình ảnh những chiếc chõng đã dần được thay thế. Không còn là những cây tre, cây mây mà thay vào đó là inox, sắt thép phủ lớp sơn tĩnh điện,…
Mặc dù vậy, những chiếc chõng về một thời xưa cũ vẫn còn tồn tại qua những lời thơ, bài hát, qua những câu chuyện bà kể. Dù có phát triển đến đâu thì vai trò của cây tre, của chõng tre vẫn luôn là một nét đẹp văn hóa, biểu tượng của sức sống quật cường của con người Việt Nam.

Dùng để trang trí hoặc sử dụng trong các nhà hàng, khách sạn
Ngày nay, vẫn còn rất nhiều những nhà hàng, khách sạn, nhà vườn vẫn sử dụng chõng tre nhỏ giá rẻ. Có thể là dùng để trang trí hoặc sử dụng nó với mục đích tương tự như ngày xưa.
Những công trình hiện nay còn sử dụng chõng tre sẽ là những gia đình muốn thiết kế ngôi nhà, không gian sống của mình theo cách hoài niệm, hướng về tự nhiên. Những nhà hàng, khách sạn đặc trưng cho phong cách truyền thống, dân gian.
Đây đều là những ý tưởng độc đáo trong số rất nhiều mô hình nhà hàng khách sạn theo phong cách hiện đại. Chính sự khác biệt này đã tạo được hiệu ứng thu hút một lượng khách hàng đông đảo.
Dùng để hỗ trợ cho người bị bệnh về xương khớp
Chõng tre còn được chứng minh rằng là một sản phẩm rất hữu ích khi sử dụng cho những người bị bệnh đau lưng, thoái hóa đốt sống cổ,… Họ sử dụng chõng để nằm xông thuốc, tận dụng sự thông thoáng của chõng, thay vì những chiếc giường kín bưng như hiện nay. Những người lớn tuổi cũng thích nằm chõng hơn vì nó không gây nóng lưng.
Dùng làm giường cho bà đẻ
Những chiếc chõng hay giường tre còn có tác dụng rất tốt khi dùng cho chị em phụ nữ sau sinh. Dùng làm ghế xông để tránh mắc các bệnh hậu sản, độ thông thoáng của chõng cũng sẽ giúp chị em nhanh chóng phục hồi sức khỏe.
Để xuất khẩu
Ở Việt Nam hiện nay cũng còn có rất nhiều gia đình, hay những làng nghề truyền thống chuyên về làm chõng tre. Họ sản xuất, kinh doanh để phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu ra nước ngoài.
Có thể nói, đây là một cách để giữ gìn, bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống của dân tộc. Góp phần quảng bá vẻ đẹp, những nét đặc trưng của văn hóa Việt ra với bạn bè thế giới.
Việc hình thành các làng nghề, các cơ sở kinh doanh chõng tre cũng giúp giải quyết vấn đề thất nghiệp của nhiều lao động, nhất là ở khu vực nông thôn. Có ý nghĩa rất tích cực trong việc giải quyết những vấn đề nóng của xã hội như thất nghiệp, tệ nạn xã hội,…
Giường tre và chõng tre có phải là 1 thứ không?
Giường tre và chõng tre không phải là một thứ, chúng là 2 loại sản phẩm khác biệt. Để phân biệt giường tre và chõng tre, chúng ta cần dựa vào đặc điểm và công năng sử dụng như sau:
- Giường tre đặt ở phòng ngủ, còn chõng tre đặt ở phòng khách.
- Giường tre dùng chiếu để nằm hoặc đặt đệm, còn chõng tre sẽ để nguyên mà không trải chiếu hay đệm.
- Giường tre có đa dạng mẫu mã và kích thước để người dùng lựa chọn, trong khi chõng tre không có nhiều mẫu mã, chúng được làm đơn giản hơn.
- Chõng tre có kích thước nhỏ, gọn hơn so với giường tre.
- Chõng tre không trải chiếu, chỉ trải vạc.
- Giá chõng tre cũng rẻ hơn so với giường tre.
Chỉ cần nhìn vào hình thức bên ngoài là người dùng đã có thể phân biệt được 2 loại sản phẩm này. Từ đó, giúp bạn có thể chọn lựa sản phẩm phù hợp để sử dụng trong gia đình bạn.
Trên đây là bài viết về một số vai trò của chõng tre do DVT.VN đã tổng hợp được, hy vọng có thể giúp bạn hiểu hơn về loại vật liệu này và tìm được những ứng dụng phù hợp cho riêng mình. Đừng quên chia sẻ những hiểu biết của mình về loại vật liệu này với chúng mình nhé!