Liếp Tre Là Gì? Những Đặc Điểm Và Công Dụng Trong Đời Sống

Liếp tre ( tên gọi khác là vỉ tre, phên tre)  được tạo nên bởi những nan tre đan hở mắt xen kẽ đều thành những tấm hình chữ nhật có độ dày mỏng đa dạng khác nhau. Trong bài viết này sẽ cung cấp cho bạn thông tin cơ bản về liếp tre, hãy cùng nhau tham khảo nhé!

Liếp tre là gì?

Liếp tre là những tấm hình chữ nhật được tạo nên bởi những nan tre đan hở mắt xen kẽ đều. Vật dụng thô này còn có các tên gọi khác là vỉ tre, phên tre phoi bánh tráng với kích thước và độ dày mỏng đa dạng. Công dụng chính của liếp tre trong đời sống là phơi thực phẩm, thảo dược, điển hình là dùng để phơi bánh tráng. Trong ngành xây dựng, liếp tre được dùng để làm hố móng, chống sạt lở tại bờ kênh, bờ ao,…

liep tre 3
Liếp tre là gì?

Chất lượng của vỉ tre phụ thuộc vào quá trình xử lý nguyên liệu đầu vào. Những cây tre già được ngâm nước và phơi cẩn thận, kỹ lượng tạo ra độ dẻo dai, bền lâu, chống mối mọt tốt. Được đan bởi những người làm nghề lâu năm đạt tính thẩm mỹ cao, khác hơn với đan bằng máy.

Thời xưa, liếp tre thường đan thủ công, do nhu cầu sử dụng tăng cao, sản lượng làm ra không đủ đáp ứng thị trường. Cùng với áp dụng các thiết bị máy móc hiện đại những tấm phiên tre đan bằng máy được ra đời. Những vỉ tre đan máy tuy đều nhưng độ bền hay tính chất lượng chưa được bằng vỉ tre đan tay.

liep-tre
Công dụng chính của liếp tre trong đời sống là phơi thực phẩm, thảo dược,..

Đặc điểm của liếp tre

Do mục đích sử dụng nên đặc điểm của mỗi loại liếp tre sẽ có phần không giống nhau. Cụ thể:

Liếp tre phơi bánh tráng: Kích thước lòng phên chiều rộng x chiều dài là 52 – 225 cm được đan đều đẹp. Với vỉ tre đan bằng máy có giá dao động từ 90.000 – 120.000 đồng/tấm, phên tre đan tay có giá khoảng 100.000 – 150.000 đồng/tấm.

Tấm liếp tre trang trí: Là những tấm liếp có độ dày hơn với chiều rộng từ 30 – 50 cm, chiều dài tầm 130 – 200 cm. Liếp tre trang trí này thường được đan và sản xuất bằng tay bởi những thợ lâu năm và rất tỉ mỉ. Với yêu cầu về độ thẩm mỹ cao hơn nhiều.

Liếp tre (phên tre phơi bánh tráng) có mấy loại?

Khi nhắc đến nghề làm bánh tráng, chúng ta sẽ nghĩ ngay đến những chiếc liếp tre đa năng. Qua hàng trăm năm hình thành và phát triển, những chiếc liếp tre ngày nay đã hoàn thiện hơn nhiều. Hiện nay, có 2 loại liếp tre phổ biến nhất trên thị trường.

Tấm liếp đan tay

liep tre 1
Tấm liếp đan tay

Sản phẩm được làm thủ công. Từng nam tre đều được chẻ, chuốt và đan bằng các dụng cụ thô sơ tại nhà. Loại liếp này thường rất được ưa thích nhờ tính thẩm mỹ cao cũng như chất lượng tốt hơn so với loại nan chẻ bằng máy.

Tấm liếp có nan chẻ bằng máy

Loại liếp tre này thường được cung cấp số lượng rất nhiều cho các cơ sở sản xuất quy mô lớn. Nan chẻ bằng máy thường xấu hơn, mỏng và không đều được như nan chẻ bằng tay. Vì vậy, giá bán của nan chẻ máy cũng rẻ hơn loại chẻ tay là 5.000 VNĐ/ tấm.

Kích thước phổ biến của tấm liếp tre

Các loại phên tre phơi bánh tráng hiện nay thường được sản xuất với các kích thước khác nhau. Tuy nhiên hầu hết đều sử dụng các cỡ phên thông dụng như sau:

  • Tấm liếp kích thước 35cm x 220cm.
  • Kích thước 45cm x 220cm.
  • Kích thước 52m x 220cm.
  • Cuối cùng là loại liếp tre được đặt làm riêng. Loại này sẽ có kích thước chiều dài x chiều rộng tùy ý theo yêu cầu của khách hàng.

Với các loại phên – liếp này, bạn có thể chọn một sản phẩm phù hợp nhất với nhu cầu của mình để mua. Đây đồng thời cũng là tiêu chí để quý khách hàng có thể cân nhắc và lựa chọn phên tre đúng với kích thước không gian mình cần làm.

me-bo
Tấm liếp tre

Tại sao nên phơi bánh tráng bằng vỉ tre mà không dùng vỉ nhựa?

Hiện nay có rất nhiều loại giá phơi bằng nhựa, kim loại với kích thước và mẫu mã khác nhau khác nhau. Tuy nhiên, vỉ tre vẫn nhận được sự ưu ái của các làng nghề nhờ những lí do sau:

liep tre 4
Tại sao nên phơi bánh tráng bằng vỉ tre mà không dùng vỉ nhựa?

An toàn vệ sinh thực phẩm

Vỉ tre sử dụng nguyên liệu thiên nhiên, không chứa các hóa chất độc hại. Ngoài ra, chất liệu tre cũng có thể chống chịu được ở nhiệt độ cao rất tốt. Vì vậy sử dụng vỉ tre sẽ an toàn hơn nhiều so với các loại giá treo bằng nhựa.

Năng suất cao

Phơi bánh tráng bằng vỉ tre nhanh khô hơn vỉ nhựa. Một chiếc liếp thông thường sẽ phơi được tầm 8 – 10 chiếc bánh. Ngoài ra, bạn cũng có thể phơi chồng các liếp lên với nhau. Rất tiện lợi và tiết kiệm diện tích so với việc dùng giá phơi công nghiệp.

Độ bền tương đương nhau

Vỉ tre phơi bánh tráng trong quá trình đan đã được xử lí chống mối mọt rất kĩ. Ngoài ra, chất liệu tre khá dẻo nên không hề lo vấn đề rơi vỡ như các chất liệu khác.

Thông thường, một chiếc vỉ tre có thể sử dụng được lên đến tận 2 – 3 năm là bình thường.

Giá thành rẻ

Như đã nói ở trên, một tấm phên chỉ có giá trong khoảng 60.000 VNĐ đến 80.000 VNĐ. Giá thành chỉ tương đương so với các loại vỉ nhựa.

Quy trình sản xuất liếp phơi bánh tráng

Cách để tạo nên một chiếc liếp phơi bánh tráng tại nhà cũng khá đơn giản. Vì vậy bạn cũng tự làm thử thì có thể tham khảo quy trình sau đây

liep tre 2
Quy trình sản xuất liếp phơi bánh tráng

Bước 1: Chuẩn bị nguyên vật liệu

Để có thể sản xuất được một tấm liếp chất lượng tốt thì đây là một bước cực kì quan trọng.

Nguyên liệu chỉ sử dụng phần cật tre và 2 thanh nẹp hai bên tạo thành. Nẹp tre bạn có thể tận dụng lại từ những tấm liếp cũ đã bị hư hỏng sau 2-3 năm sử dụng. Thanh nẹp tre sử dụng lại còn bền hơn so với các thanh mới. Vì các thanh này  được trải qua quá trình tôi luyện trong lò tráng bánh với khói và nhiệt độ cao, không còn bị mối mọt nữa.

Lưu ý:

  • Nên chọn những cây tre già, không bị bong tróc hay sứt sẹo. Đây là yếu tố đầu tiên để đảm bảo đan được một tấm phên có độ bền cao.
  • Tre sau khi chặt về cần được xử lí sơ qua để chống mối mọt. Bạn có thể ngâm cây tre trong nước từ 2 – 3 ngày sau đó đem hong khô để dùng.

Bước 2: chẻ nan

Cưa cây tre thành những đoạn ngắn theo kích cỡ của tấm phên cần đan.

Dùng dao chuốt sạch các mắt trên thân tre.

Chẻ các khúc tre thành những thanh nan mỏng và đều nhau. Mỗi nan rộng khoảng 0.3 – 0.5cm là vừa (Để đảm bảo tính đồng đều, bạn có thể sử dụng các loại nan chẻ bằng máy)

Bước 3: vót nan

Dùng dao vót các thanh nan sao cho bề mặt và 2 đầu nan không còn sần sùi. Việc này giúp tạo ra một tấm phên mượt, không bị xước vào tay khi sử dụng.

Bước 4: đan phên

Xếp các thanh nan đã được vót kĩ càng xen kẽ với nhau. Bước này cần sắp xếp sao cho các khe hở đều nhau để tạo thẩm mỹ và độ chắc chắn cho tấm liếp.

Bước 5: giặt phên

Đem tấm liếp đã đan xong đi khò lửa, ngâm nước và giặt sạch để loại bỏ hết bụi bẩn và những tơ tre thừa.

Phơi dưới nắng trong vòng 3 – 4 tiếng cho khô là đã hoàn thành.

Liếp tre trang trí có tốt không?

Ngoài dùng để phơi bánh tráng, liếp tre hiện nay còn được ứng dụng nhiều trong trang trí nội thất.

  • Các tấm liếp tre được trang trí hoa văn dùng tại các nhà hàng để ngăn cách không gian.
  • Treo tại phòng khách, phòng ngủ để tăng tính thẩm mỹ cho căn phòng.
  • Sử dụng phên tre trang trí làm background trang trí cho các sự kiện, lễ hội.

Phân biệt cót tre, cót ép trang trí, phên tre, liếp tre và mê bồ tre

Cây tre đã ăn vào tiềm thức của người dân Việt Nam qua biết bao nhiêu thế hệ, với sức sống mãnh liệt của mình. Chúng hiện hữu ở mọi nơi trên đất nước ta. Đây cũng chính là lý do cho việc có rất nhiều sản phẩm được làm ra từ tre: cót tre, cót ép tre, phên tre, liếp tre, mê bồ tre…. Hiện nay nhiều người chưa phân biệt được các loại sản phẩm này. Vậy hãy cùng chúng tôi đi so sánh sự khác nhau của các loại sản phẩm này như thế nào nhé!

Cót tre

liep tre 6
Cót tre

Cót tre (cót mộc) là một sản phẩm được làm từ phần thân tre già. Sau khi quá trình khai thác, xử lý, trải qua quá trình đan lát dưới bàn tay những người thợ thủ công lành nghề tạo nên. Hiện nay cót tre phần lớn vẫn thường được đan theo cách thủ công. Có 2 loại phổ biến: cót ruột (được làm từ phần ruột của cây tre) và cót cật (được làm từ phần cật của cây tre). Sản phẩm đa dạng về kích thước và mẫu mã.

Công dụng: lót nền đổ bê tông, úm gà con, trang trí gian hàng hội chợ, làm đồ handmade, các vật dụng phục vụ trong đời sống.

Cót ép trang trí

Cót ép tre cũng được sản xuất từ nguyên liệu là phần ruột của cây tre. Được tạo ra khi ép keo 2 tấm cót mộc ở nhiệt độ cao bằng máy móc.

liep tre 7
Cót ép trang trí

Cót ép tre có tính thẩm mỹ cao hơn cót tre, chống được mối mọt, bền bỉ với thời gian. Chúng được sử dụng nhiều trong trang trí nội thất, trần và tường của công trình. Trần, tường, vách ngăn được sử dụng cót ép tre sẽ mang đến một không gian kiến trúc vô cùng mới lạ vừa độc đáo vừa hoài cổ, chúng đan xen với nhau rất hài hoài.

Phên tre xây dựng

Phên tre được làm từ thân tre, nứa, lồ ô. Quá trình làm ra những tấm phên gồm có: ra nan, vót nan, đan nan, sản xuất phên tre đơn giản nhất so với các loại khác.

liep tre 8
Phên tre xây dựng

Phên tre được sử dụng nhiều trong thi công các công trình xây dựng, thủy lợi. có tác dụng chặn đất chống sói mòn sạt lở. Là vật liệu có giá thành rẻ, dễ vận chuyển, thi công dễ dàng. Khi được dùng trong môi trường đất có độ ẩm cao thì phên tre càng bền bỉ, dẻo dai, thời gian sử dụng khá dài.

Liếp tre (vỉ tre) phơi bánh tráng

Liếp tre (vỉ tre) được làm hoàn toàn từ phần cật của cây tre, được nẹp bằng 2 thanh tre chắc chắn có bản rộng khoảng 2cm, dày 0.5-1cm, với chiều dài được thay đổi phù hợp với nhu cầu sử dụng của khách hàng. Bản nan của tấm liếp tre nhỏ, được đan với nhau theo hình chữ thập và không khít nhau. Mục đích các khe hở để làm cho tấm liếp nhẹ hơn, giảm chi phí, đặc biệt phơi bánh tráng nhanh khô hơn vì có độ thông thoáng. Vỉ tre phơi hủ tiếu các khe hở lớn hơn loại vỉ phơi bánh tráng.

Ứng dụng của liếp tre: phơi bánh tráng, hủ tiếu, cá khô, mực khô, các loại thực phẩm khác…

Không chỉ có công dụng là phơi bánh tráng, nó còn được dùng để trang trí và tạo những mái hiên cho những tia nắng xuyên qua những ô nhỏ in lên trên nền đất.

Tấm bồ tre

liep tre 9
Tấm bồ tre

Mê bồ tre (tấm bồ) cũng được làm từ tre, trúc. Điểm khác biệt nhất với cót tre là bản rộng của nan và kiểu đan. Cót tre bản nan lớn và đan theo dạng chéo, còn mê bồ thì bản nan nhỏ và đan theo kiểu chữ thập. Về độ chắc chắn thì mê bồ chắc chắn và cứng cáp hơn cót tre một chút. Có 2 loại: mê bồ ruột (làm từ ruột của cây tre) và mê bồ cật (được làm từ phần vỏ của cây tre).

Ứng dụng tấm bồ: úm gà con, lót sàn đổ bê tông, làm hàng rào, trang trí gian hàng hội chợ, không gian kiến trúc…

Hy vọng với những thông tin cơ bản về liếp tre mà DVT.VN cung cấp sẽ giúp được bạn hiểu hơn về loại vật dụng khá quen thuộc này. 

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *