Lev Tolstoy là đại văn hào thành công nhất nước Nga với những trang viết hiện thực và chất chứa nhiều tình cảm nên ông được rất nhiều vĩ nhân kính trọng và cả thế giới đều công nhận tài năng ấy thông qua các tác phẩm có giá trị vĩnh cửu. Hãy cùng tìm hiểu về tiểu sử, cuộc đời và sự nghiệp của Nhà Văn Lev Nikolayevich Tolstoy qua bài viết dưới đây bạn nhé!
Tiểu sử của nhà văn Lev Tolstoy
Lev (trong gia đình ông được đánh vần là “Lyov”, chứ không phải “Lev”[cần dẫn nguồn]) sinh tại khu đất đai của cha ông ở Yasnaya Polyana, tại Tula guberniya vùng Trung Nga. Gia đình Tolstoy là một dòng họ quý tộc nổi tiếng từ xưa tại Nga, mẹ của ông khi sinh là nữ công tước Volkonsky, trong khi bà ông có nguồn gốc xuất thân từ gia đình hoàng gia Troubetzkoy và Gorchakov. Tolstoy có họ hàng với các gia đình quý tộc lớn nhất nước Nga. Thực tế sinh ra trong một trong những gia đình đại quý tộc bậc nhất ở Nga khiến Tolstoy rất khác biệt với toàn bộ những nhà văn khác cùng thế hệ với ông. Ông luôn là một nhà quý tộc có ý thức về vấn đề giai cấp
Tuổi thơ
Tuổi thơ và thời niên thiếu của Tolstoy là sự xê dịch giữa Moskva và Yasnaya Polyana, trong một đại gia đình với ba người anh trai và một chị gái. Ông đã để lại cho chúng ta một hồi ức rất sống động về môi trường sống thời niên thiếu trong những trang viết phi thường ông gửi cho người viết tiểu sử của mình Pavel Biryukov. Mẹ ông qua đời khi ông mới lên hai, và cha ông cũng mất khi ông mới lên chín. Sự giáo dục sau đó của ông được giao vào tay người cô họ, Madame Ergolsky, người được cho là hình mẫu của Sonya trong tiểu thuyết Chiến tranh và hòa bình (cha ông và mẹ ông cũng là hình mẫu của các bá tước Nicolas Ilyich Rostov và nữ công tước Maria Nicolaievna Bolkonskaia trong tiểu thuyết đó).
Nhà thờ Thánh Nicholas tại Khamovniki, Tolstoy từng là một giáo dân tại đó trước khi ông bị rút phép thông công.
Năm 1844, Tolstoy bắt đầu học luật và các ngôn ngữ phương Đông tại Đại học Kazan, nơi các giáo viên miêu tả ông là “vừa không có khả năng vừa không muốn học hành.” Ông không thấy ý nghĩa trong việc tiếp tục học tập và rời trường giữa khoá. Năm 1849 ông về cư trú tại Yasnaya Polyana, nơi ông cố gắng trở nên hữu ích cho những người nông dân của mình nhưng nhanh chóng khám phá ra sự vô dụng của lòng nhiệt tình thiếu hiểu biết của mình.
Học tập
Đa phần thời gian học tập tại trường đại học và sau đó cuộc đời ông giống với cuộc đời của những chàng trai trẻ và những người ở tầng lớp của ông khi ấy, không theo quy luật nào và luôn tìm kiếm các trò vui – rượu, bài bạc, và phụ nữ – không phải hoàn toàn khác biệt cuộc sống của Pushkin trước khi ông bị trục xuất về phương Nam. Nhưng Tolstoy không thể vô tư chấp nhận để cuộc sống tự diễn ra. Từ rất sớm, trong nhật ký của ông (hiện còn từ năm 1847 về sau) cho thấy một sự đau khổ không bao giờ thỏa mãn về giá trị đạo đức của cuộc sống, một sự đau khổ sẽ còn mãi và là xung lực mang tính quyết định trong trí óc ông. Quyển nhật ký này cũng thể hiện sự thực nghiệm kỹ thuật phân tích tâm lý sẽ trở thành vũ khí văn chương chủ chốt của ông sau này.
Sự nghiệp của nhà văn Lev Tolstoy
Tiểu thuyết của Tolstoy luôn tìm cách thể hiện hiện thực xã hội Nga ông đang sống. Matthew Arnold đã bình luận rằng tác phẩm của Tolstoy không phải là nghệ thuật, mà là một phần cuộc sống. Những đánh giá của Arnold được đồng thuận Isaak Babel và ông đã nói rằng, “nếu thế giới có thể tự thể hiện mình dưới ngòi bút, nó sẽ giống với tác phẩm của Tolstoy”.
Những cuốn sách được xuất bản đầu tiên của ông là ba cuốn tiểu thuyết tự truyện, Thời thơ ấu, Thời niên thiếu, và Thời tuổi trẻ (1852–1856). Chúng kể câu chuyện về người con trai một địa chủ lớn và sự nhận thức chậm chạp của anh ta về những khác biệt giữa mình và những người nông dân của mình. Dù lúc cuối đời Tolstoy đã bác bỏ những cuốn sách đó vì tính ủy mị của chúng, một phần lớn cuộc đời của chính ông đã được thể hiện ở đó, và những cuốn sách vẫn là nguồn thông tin xác đáng về thời kỳ tuổi thơ tới tuổi trẻ của ông.
Chiến tranh và Hòa bình nói chung được coi là một trong những tiểu thuyết vĩ đại nhất từng được viết, nổi tiếng về tầm vóc và tính thống nhất. Nó gồm tới 580 nhân vật, nhiều nhân vật thật trong lịch sử và những người khác là tưởng tượng. Câu chuyện miêu tả từ những hoạt động trong cuộc sống gia đình tới những tổng hành dinh của Napoleon, từ triều đình Alexander I Nga tới những chiến trường Austerlitz và Borodino. Cuốn tiểu thuyết đã thể hiện học thuyết của Tolstoy về lịch sử, và tính vô nghĩa của các cá nhân như Napoleon và Alexander nói riêng. Nhưng quan trọng hơn, tưởng tượng của Tolstoy đã tạo ra một thế giới rất đáng tin, rất hiện thực, tới mức không dễ để nhận ra rằng đa số các nhân vật của ông trên thực tế đều không tồn tại rằng Tolstoy không bao giờ tận mắt thấy thời đại được ông miêu tả trong tiểu thuyết.
Một điều cũng đáng ngạc nhiên, Tolstoy không coi Chiến tranh và Hòa bình là một tiểu thuyết (ông cũng không coi nhiều tiểu thuyết nổi tiếng của Nga được viết thời kỳ ấy là tiểu thuyết). Đối với ông nó là một sử thi bằng văn xuôi. Anna Karenina (1877), mà Tolstoy coi là cuốn tiểu thuyết thực sự đầu tiên của ông, là tác phẩm được xây dựng và sắp xếp tinh vi, công phu nhất. Nó tường thuật hai câu chuyện song song về một phụ nữ ngoại tình bị kẹt trong những quy định và những trò lừa dối của xã hội và một điền chủ mê triết học (như Tolstoy), người làm việc cùng với những người nông dân trên cánh đồng và tìm cách cải thiện cuộc đời họ. Cuốn tiểu thuyết cuối cùng của ông là Phục sinh, xuất bản năm 1899, kể câu chuyện của một vị quý tộc tìm cách chuộc lại một lỗi lầm đã phạm phải từ nhiều năm trước và trong đó thể hiện rất nhiều quan điểm mới của Tolstoy về cuộc sống. Một tiểu thuyết ngắn khác, Hadji Murat, được xuất bản đồng thời năm 1912.
Tác phẩm sau này của Tolstoy thường bị coi là mang nhiều tính giáo khoa và viết một cách chắp vá, nhưng nó xuất phát từ một ước vọng và lòng nhiệt tình từ sâu thẳm những quan niệm đạo đức khắc khổ của ông. Ví dụ, cảnh quyến rũ của Sergius trong Cha Sergius, là một trong những thành công của ông. Gorky đã thuật lại việc Tolstoy từng đọc đoạn này trước mình và Chekhov và rằng Tolstoy đã bật khóc khi kết thúc. Những đoạn văn đầy sức mạnh khác ở giai đoạn sau gồm sự khủng hoảng khi phải đối mặt với chính mình của những nhân vật chính trong Sau buổi khiêu vũ và Master and Man, trong đó nhân vật chính (trong Sau buổi khiêu vũ) hay độc giả (trong Master and Man) biết được sự ngu ngốc của cuộc đời của các nhân vật chính.
Tolstoy luôn lưu ý tới trẻ em và văn học cho trẻ em và đã viết nhiều truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn. Một số truyện ngụ ngôn của ông phỏng theo chuyện ngụ ngô Ê dốp và từ truyện Hindu.
Tolstoy đã từng là thiếu uý trong một trung đoàn pháo binh trong Chiến tranh Crimea, và đã tường thuật lại thời gian này trong cuốn Những phác thảo Sevastapol. Những trải nghiệm trong chiến tranh đã giúp chủ nghĩa hòa bình phát triển trong ông, và mang lại cho ông những tư liệu cho việc thể hiện chính xác những điều khủng khiếp của chiến tranh trong những tác phẩm sau này.
Chủ đề và phong cách văn học
Trong các tác phẩm trước đó của mình, Tolstoy chủ yếu quan tâm đến việc miêu tả những gì ông nhìn thấy xung quanh mình trên thế giới, đặc biệt là ở nơi giao nhau giữa các lĩnh vực công cộng và tư nhân. Chẳng hạn, Chiến tranh và Hòa bình và Anna Karenina đều kể những câu chuyện sử thi với những nền tảng triết học nghiêm túc. Chiến tranh và Hòa bình đã dành thời gian đáng kể để chỉ trích việc kể lại lịch sử, cho rằng chính những sự kiện nhỏ hơn mới tạo nên lịch sử, chứ không phải những sự kiện lớn và những anh hùng nổi tiếng. Trong khi đó, Anna Karenina tập trung vào các chủ đề cá nhân như phản bội, tình yêu, dục vọng và ghen tuông, cũng như chú ý đến các cấu trúc của xã hội Nga, cả ở các tầng lớp thượng lưu của tầng lớp quý tộc và tầng lớp nông dân.
Sau này trong cuộc đời, các tác phẩm của Tolstoy chuyển sang chủ đề tôn giáo, đạo đức và chính trị rõ ràng. Ông đã viết rất nhiều về lý thuyết của mình về chủ nghĩa hòa bình và chủ nghĩa vô chính phủ, cũng gắn liền với cách giải thích theo chủ nghĩa cá nhân của ông về Cơ đốc giáo. Các văn bản của Tolstoy từ các thời đại sau này của ông không còn là tiểu thuyết với chủ đề trí tuệ, mà là các bài tiểu luận, chuyên luận đơn giản và các tác phẩm phi hư cấu khác. Chủ nghĩa khổ hạnh và công việc hoàn thiện nội tâm là một trong những điều Tolstoy ủng hộ trong các tác phẩm của mình.
Tuy nhiên, Tolstoy đã tham gia vào chính trị, hoặc ít nhất là công khai bày tỏ ý kiến của mình về các vấn đề và xung đột lớn trong ngày. Ông viết bài ủng hộ những người nổi dậy Boxer trong Cuộc nổi dậy của Boxer ở Trung Quốc, lên án bạo lực của quân đội Nga, Mỹ, Đức và Nhật Bản. Ông viết về cuộc cách mạng, nhưng ông coi đó là một cuộc chiến nội bộ diễn ra trong tâm hồn cá nhân, chứ không phải là một cuộc bạo động lật đổ nhà nước.
Trong suốt cuộc đời của mình, Tolstoy đã viết theo nhiều phong cách khác nhau. Những cuốn tiểu thuyết nổi tiếng nhất của ông có phần văn xuôi bao quát ở đâu đó giữa phong cách hiện thực và chủ nghĩa hiện đại, cũng như một phong cách đặc biệt quét liên tục từ những mô tả gần như điện ảnh, chi tiết nhưng khổng lồ đến những chi tiết cụ thể về quan điểm của nhân vật. Sau đó, khi ông chuyển từ tiểu thuyết sang phi hư cấu, ngôn ngữ của ông trở nên công khai hơn về mặt đạo đức và triết học.
Danh vọng của nhà văn Tolstoy
Sự nổi danh đương thời của Tolstoy khiến ông được nhiều người ngưỡng vọng: Dostoevsky cho ông là người giỏi nhất trong số những nhà văn cùng thời trong khi Gustave Flaubert so sánh ông với Shakespeare và thổ lộ: “Thật là một nghệ sĩ và thật là một nhà tâm lý!”. Anton Chekhov, người thường tới thăm Tolstoy tại nhà ông ở thôn quê, đã viết: “Khi văn học có một Tolstoy, thì thật dễ dàng và thú vị khi là một nhà văn; thậm chí khi bạn biết chính mình không làm được điều gì và vẫn chưa hoàn thành điều gì, đây cũng không phải là điều ghê gớm lắm, bởi Tolstoy đã hoàn thành công việc cho tất cả mọi người. Những điều ông đã thật sự làm để biện hộ cho tất cả những hy vọng và ước vọng được dành cho văn học”. Ivan Turgenev đã gọi Tolstoi là một “nhà văn vĩ đại của vùng đất Nga”.
Những nhà phê bình và tiểu thuyết sau này tiếp tục ca ngợi tài năng của ông: Virginia Woolf tuyên bố ông là “người vĩ đại nhất trong số những nhà văn viết tiểu thuyết”, và James Joyce viết: “Ông không bao giờ mệt mỏi, không bao giờ ngốc nghếch, không bao giờ mệt mỏi, không bao giờ làm ra vẻ mô phạm, không bao giờ tỏ điệu bộ!”. Thomas Mann đã viết về tính chân thật của ông — “Hiếm khi các tác phẩm nghệ thuật lại gần với tự nhiên như vậy” — một tình cảm được nhiều người chia sẻ, gồm cả Marcel Proust, William Faulkner, Vladimir Nabokov, những người coi ông đứng trên tất cả các tiểu thuyết gia Nga khác, thậm chí cả Gogol, và đánh giá ông tương đương với Pushkin trong số những nhà thơ Nga.
Tôn giáo và đức tin chính trị
Khi gần 50 tuổi, Tolstoy gặp cuộc khủng hoảng trung niên, khi ấy ông kiên quyết rằng ông sẽ không thể tiếp tục sống mà không biết ý nghĩa của cuộc sống, và vì thế ông nguyền hoặc tìm ra nó hoặc sẽ tự sát. Sau khi xem xét nhiều khía cạnh, ông đã tìm ra câu trả lời trong sự răn dạy của Jesus, được ông diễn giải theo cách bị ảnh hưởng nhiều từ Phật giáo. Ông tường thuật lại cuộc khủng hoảng trung niên của mình trong cuốn Một cuộc xưng tội, và những kết luận từ các cuộc nghiên cứu của ông trong Tôn giáo của tôi, Vương quốc của Chúa là ở bên trong bạn, và Tóm tắt Phúc âm.
Học thuyết đã đạt tới độ chín của Tolstoy là một “Kitô giáo” dựa trên lý trí, lột bỏ tất cả truyền thống và tất cả chủ nghĩa thần bí tích cực. Ông chối bỏ sự bất tử cá nhân và đặc biệt tập trung vào sự răn dạy đạo đức trong Phúc Âm. Về sự răn dạy đạo đức của Jesus, những từ “Không chống cự cả với quỷ” (Resist not evil) được lấy làm nguyên tắc. Ôngchối bỏ quyền lực của Nhà thờ, vốn ủng hộ Nhà nước, và ông lên án Nhà nước, vốn gây ra bạo lực và tham nhũng. Những lời buộc tội của ông ở mọi hình thức cho phép chúng ta hiểu được học thuyết của Tolstoy, trong khía cạnh chính trị của nó, như Chủ nghĩa vô chính phủ Kitô giáo.
Di sản của nhà văn Tolstoy
Theo nhiều cách, di sản của Tolstoy không thể bị phóng đại. Các tác phẩm triết học và đạo đức của ông đã truyền cảm hứng cho Gandhi, có nghĩa là ảnh hưởng của Tolstoy có thể được cảm nhận trong các phong trào phản kháng bất bạo động đương thời. Chiến tranh và Hòa bình là một phần chính trong vô số danh sách những tiểu thuyết hay nhất từng được viết, và nó vẫn được giới văn học đánh giá cao kể từ khi xuất bản.
Cuộc sống cá nhân của Tolstoy, với nguồn gốc từ tầng lớp quý tộc và cuối cùng từ bỏ sự tồn tại đặc quyền của mình, tiếp tục thu hút độc giả và người viết tiểu sử, và bản thân ông cũng nổi tiếng như các tác phẩm của mình. Một số hậu duệ của ông đã rời nước Nga vào đầu thế kỷ 20, và nhiều người trong số họ vẫn tiếp tục tạo dựng tên tuổi trong các ngành nghề mà họ đã chọn cho đến ngày nay. Tolstoy đã để lại một di sản văn học là văn xuôi sử thi, các nhân vật được vẽ cẩn thận, và triết lý đạo đức mang tính cảm nhận mãnh liệt, khiến ông trở thành một tác giả đầy màu sắc và ảnh hưởng khác thường trong suốt nhiều năm.
Trên đây, DVT.VN đã tổng hợp và chia sẻ đến các bạn những thông tin cơ bản về tiểu sử, cuộc đời và sự nghiệp của nhà văn nổi tiếng Lev Nikolayevich Tolstoy. Hy vọng với những chia sẻ của chúng tôi sẽ giúp bạn có thêm những thông tin bổ ích về nhà văn Lev Nikolayevich Tolstoy nhé!